กู่บ้านงิ้ว จ.ยโสธร ยังไม่ได้รับการบูรณะ
กู่บ้านงิ้ว เป็นเทวาลัยขอมโบราณ สร้างขึ้นเพื่ออุทิศแด่พระอิศวร เทพเจ้าสูงสุดในศาสนาฮินดู ลัทธิไศวนิกาย สร้างด้วยหินศิลาแลงแดง ห่างจากฐานหินไปทางทิศเหนือ พบแท่นหินทรายสำหรับประดิษฐานเทวรูป ลักษณะแท่นรูปทรงสี่เหลี่ยมจตุรัส ตรงกลางทำช่องไว้สำหรับตั้งเทวรูป วางเรียงติดกัน 3 แท่น สันนิษฐานว่า เป็นแท่นสำหรับประดิษฐานเทวรูปศักดิ์สิทธิ์ รูปเคารพ 3 องค์ ที่เรียกว่า รัตนตรัยมหายาน ประกอบด้วยพระพุทธรูปปางนาคปรกอยู่ตรงกลาง พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร และนางปรัชญาปารมิตาขนาบอยู่สองข้าง
รอบๆ บริเวณ พบใบเสมาหินทรายฝังอยู่ 2 ใบ เป็นใบเสมาชนิดแบน มีสันตรงกลางทั้งด้านหน้าและด้านหลัง ส่วนฐานฝังอยู่ในดิน จึงไม่สามารถทราบได้ว่า มีฐานบัวหรือไม่ และเป็นรูปแบบไหน
ไม่ไกลจากกู่บ้านงิ้ว บริเวณดอนปู่ตาบ้านกู่จาน ซึ่งห่างกันประมาณ 500 เมตร พบกลุ่มใบเสมาฝังอยู่ มีลักษณะเป็นใบเสมาหินทรายชนิดแผ่น ขนาดใหญ่ ปักเรียงรายกันอยู่หลายใบ บางใบมีการแกะสลักลวดลาย แต่ส่วนใหญ่ ด้านหน้าและหลังบริเวณกึ่งกลางใบสลักลวดลายเป็นสันนูน และลายยอดสถูปเทินเหนือหม้อน้ำปูรณฆฏะที่มีความหมายแทนองค์สถูป ใบเสมาเหล่านี้ปักอยู่ในลักษณะเดิมทั้งหมด บริเวณนั้นมีลิงอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก ปัจจุบันกู่จานหรือกู่บ้านงิ้วยังมีสภาพเป็น ป่าดอนปู่ตา ยังไม่ได้รับการบูรณะ จึงเห็นเป็นกองศิลาแลงวางไม่เป็นระเบียบ ไม่เป็นรูปร่าง
กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนโบราณสถานและกำหนดพื้นที่โบราณสถานไว้ เมื่อปี พ.ศ. 2491 เล่มที่ 65 ตอนที่ 43 ลงวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2491 เนื้อที่ 3 ไร่ 1 งาน 70 ตารางวา
สิ่งที่ค้นพบบริเวณใกล้กัน
1. พระธาตุกู่จาน กว้าง 5.10 เมตร สูง 15 เมตร ที่ตั้ง อยู่กลางลานวัดกู่จาน ตำบลกู่จาน อำเภอคำเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร ซึ่งดูลักษณะแล้วคล้ายคลึงกับองค์พระธาตุพนม ต่างกันเพียงขนาดซึ่งพระธาตุกู่จานมีขนาดเล็กกว่า
2. ใบเสมาครึ่งใบ ที่มีอักษรจารึกปรากฏอยู่ 7 แถว กว้าง 78 เซนติเมตร ยาว 80 เซนติเมตร ปัจจุบันตั้งอยู่หลังอุโบสถ ห่างองค์พระธาตุกู่จานไปทางทิศตะวันออก ประมาณ 20 เมตร
3. กลุ่มใบเสมาหินทราย ชนิดแผ่น สร้างด้วยหินทรายแดง ฝังกระจายอยู่ตามจุดต่างๆ ของป่าดอนปู่ตาบ้านกู่จาน ห่างจากองค์พระธาตุกู่จานไปทางทิศเหนือประมาณ 5 เส้น ซึ่งพื้นที่ดอนปู่ตามีพื้นที่ประมาณ 13 ไร่เศษ
4. กู่จาน (กู่บ้านงิ้ว)ซึ่งมีหินรูปลักษณะและขนาดที่แตกต่างกัน กองซ้อนกันคล้ายฐานวิหารหรือเจดีย์เก่า ห่างจากองค์พระธาตุไปทางทิศเหนือ ประมาณ 15 เส้น พื้นที่ประมาณ 6 ไร่เศษ ตั้งอยู่ที่หมู่ 5 บ้านงิ้ว ตำบลกู่จาน อำเภอคำเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร
5. หนองสระพัง พบวัตถุเครื่องปั้นดินเผาจำนวนมาก ซึ่งเป็นหลักฐานแสดงให้เห็นว่าดินแดนแถบนี้เคยเจริญรุ่งเรืองมาแต่อดีต อยู่ห่างจากองค์พระธาตุไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ 8 เส้น มีพื้นที่ประมาณ 12 ไร่เศษ
6. เสาศิลาแลงรูปแปดเหลี่ยม สูงประมาณ 1 เมตรเศษ ฝังอยู่ท้ายหมู่บ้าน กู่จาน ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้
สถานที่ตั้ง : บ้านงิ้ว (ดอนปู่ตา) บ้านกู่จาน ตำบลกู่จาน อำเภอคำเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร
ถ่ายภาพเมื่อ : 10 มีนาคม 2555, 17 ธันวาคม 2559
วันติดตั้งหน้าเว็บ : 3 เมษายน 2558
ปรับปรุงล่าสุด : 11 กันยายน 2561
จำนวนผู้เข้าชม : 1726 ครั้ง
แหล่งที่มาข้อมูล : prapayneethai.com, เรียบเรียงขึ้นเอง
หมายเหตุ : เว็บมาสเตอร์เดินทางไปชมและถ่ายภาพเอง
