(วางเมาส์บนรูปภาพ เพื่อดูส่วนขยายภาพ)
|
บ้านตาดทอง มีลักษณะเป็นเนินดินขนาดใหญ่สูงประมาณ 3 เมตร มีคูน้ำคันดินล้อมรอบ 1 ชั้น เป็นรูปวงรี วางตัวตามแนวทิศตะวันออกเฉียงเหนือ - ทิศตะวันตกเฉียงใต้ กว้างประมาณ 500 เมตร ยาวประมาณ 650 เมตร ปัจจุบันตัวเมืองถูกแบ่งเป็นสองส่วน เนื่องจากทางหลวงสาย 23 ตัดผ่าน และมีการตั้งบ้านเรือนอยู่หนาแน่น มีการทำนาและปลูกผักโดยรอบเนินดิน ทำให้คูน้ำคันดินโบราณถูกทำลายลง คูเมืองด้านทิศตะวันตก ได้ขุดลอกเป็นคลองระบายน้ำ บ้านตาดทอง มีอายุประมาณ 2,500 ปีมาแล้ว เป็นชุมชนเกษตรกรรม พบหลักฐานการฝังศพแบบนอนหงาย เครื่องใช้ที่พบได้แก่เศษภาชนะดินเผาแบบมีลายเขียนสีที่ขอบปาก ซึ่งพบทั่วไปในบริเวณทุ่งกุลาร้องไห้ ชุมชนแห่งนี้มีการอยู่อาศัยต่อเนื่องมาโดยตลอดจนถึง สมัยทวาราวดี และขอม นับถือศาสนาพุทธ ได้พบใบเสมาเป็นจำนวนมาก ใบเสมาที่พบมีลักษณะต่างไปจากใบเสมาที่พบในชุมชนต้นและกลางแม่น้ำชี บริเวณจังหวัดชัยภูมิ ขอนแก่น มหาสารคาม กาฬสินธุ์ รุ่นหลังลงมาจนถึงปัจจุบัน มีชุมชนไท - ลาวเข้าอยู่อาศัย ศาสนสถานสำคัญของชุมชนคือ พระธาตุก่องข้าวน้อย และพระธาตุบ้านสะเดา ใบเสมาที่พบบริเวณธาตุก่องข้าวน้อยหรือพระธาตุตาดทองในปัจจุบันนั้น ถูกนำไปจัดเก็บไว้หลายๆ แห่ง เช่น วัดโพธิ์ศรีมงคล วัดอัมพวันเหนือ วัดศรีธรรมาราม และพบที่วัดสุปัฏนารามวรวิหาร จ.อุบลฯ เป็นต้น ใบเสมาหินทรายสมัยทวารวดี วัดโพธิ์ศรีมงคล ใกล้ๆ ธาตุก่องข้าวน้อยหรือพระธาตุตาดทองในปัจจุบัน อ.เมือง จ.ยโสธร ใบเสมาภายในวัดโพธิ์ศรีมงคล นำมาจากบริเวณธาตุก่องข้าวน้อย มาปักไว้บริเวณพระอุโบสถและบริเวณต้นโพธิ์ เนื่องจากไม่ได้เข้าใจเรื่องความสำคัญของวัตถุโบราณของผู้ที่เกี่ยวข้องภายในวัด จึงปักใบเสมาตามอำเภอใจ และบางใบฝังลึกมากจนบดบังลายของใบเสมา คงเป็นเพราะกลัวการสูญหายจากการลักโขมย จึงปักลงลึกหรือเกิดจากการถมพื้นที่วัดให้สูงขึ้น แต่ไม่ได้ขยับใบเสมาขึ้น ลวดลายบนใบเสมา จะเป็นลายหม้อปูรณฆฏะ ลายธรรมจักร ลายสี่เหลี่ยมซ้อนกันคล้ายๆ ลายจีน ฐานเป็นฐานบัวคว่ำบัวหงาย เป็นต้น ใบเสมา หรือ สีมา เป็นประติมากรรมหินสลัก ซึ่งใช้เป็นสัญลักษณ์หรือเพื่อแสดงขอบเขตพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์เนื่องในพุทธศาสนา จากการศึกษาพบว่ามีการสร้างอย่างแพร่หลายมาก ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยช่วงพุทธศตวรรษที่ 12-16 ซึ่งเป็นยุคที่วัฒนธรรมทวารวดีเจริญรุ่งเรื่องขึ้น การปักใบเสมาดังกล่าวอาจสืบเนื่องมาจากระบบคติความเชื่อ สันนิษฐานว่าอาจจะเกี่ยวกับ รูปแบบและการประดับตกแต่งลวดลาย ใบเสมาที่พบในวัฒนธรรมทวารวดีทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย มีลักษณะเป็นแท่งหินขนาดใหญ่ อาจเป็นลักษณะแท่งหินธรรมชาติ หรือแผ่นหินที่ไม่มีการโกลนให้เป็นรูปร่าง แบบแผ่นหิน (Slab Type) ที่มีการถากโกลนให้เป็นแผ่น หรือแบบแท่งเสา (Pillar Type) ที่มีการถากโกลนให้เป็นรูปทรงสี่เหลี่ยม หกเหลี่ยม แปดเหลี่ยม มีการตกแต่งลวดลายโดยการแกะสลักลงบนใบเสมา ลวดลายที่พบมาก เช่น - แบบเรียบ - แกะสลักรูปสันนูนทรงสามเหลี่ยมคล้ายสถูปบริเวณกึ่งกลางใบ สถูปเป็นสัญลักษณ์แทนพระพุทธเจ้า - แกะสลักเป็นหม้อน้ำศักดิ์สิทธิ์ (หม้อปูรณฆฏะ) มีลักษณะเป็นภาชนะทรงกลม บางครั้งมีพวย หรือมีการประดับลายพรรณพฤกษาเรียงต่อเนื่องขึ้นเป็นรูปกรวยยอดแหลมหรือสันสถูป หม้อน้ำนี้เป็นสัญลักษณ์มงคลตามความเชื่อของอินเดียโบราณ แสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ - แกะสลักเป็นภาพเล่าเรื่องทางพุทธศาสนา เช่น พุทธประวัติ และชาดกตอนสำคัญ - แกะสลักเป็นธรรมจักร พบทั้งที่สลักบริเวณกึ่งกลางใบและสลักบริเวณสันขอบของใบเสมา ธรรมจักรเป็นสัญลักษณ์ของพระพุทธศาสนาที่แสดงว่าพระพุทธศาสนาได้เผยแผ่มายังดินแดนแห่งนี้แล้ว
10-07-2017 Views : 2532
|
